زبان‌های برنامه‌نویسی، عنصر سازنده‌ی هر نرم‌افزاری هستند. برای توسعه‌ی یک نرم‌افزار یا اپلیکیشن، باید حداقل در یکی از زبان‌های برنامه‌نویسی مانند، جاوا، پایتون، PHP و یا هر زبان دیگری، مهارت داشته باشید. کاتلین (Kotlin) یکی از زبان‌های برنامه‌نویسی محبوب است. می‌توانید سایت رسمی آن را در این لینک مشاهده کنید. در این مقاله می‌خواهیم بررسی کنیم که کاتلین چیست و چه اصولی دارد.
کاتلین چیست؟
کاتلین یک زبان برنامه‌نویسی همه‌منظوره و با نوع داده‌ی استاتیک و با قابلیت استنباط نوع (Type Inference) است. از این زبان به‌صورت گسترده برای توسعه‌ی اپلیکیشن‌های اندروید استفاده می‌شود. کاتلین برای همکاری و تعامل با زبان برنامه‌نویسی جاوا طراحی شده است. ماشین مجازی جاوا (Java Virtual Machine) در کتابخانه‌ی استاندارد کاتلین از آن استفاده می‌شود؛ کاملاً به کتابخانه‌ی کلاس جاوا وابسته است. اما قابلیت استنباط نوع در آن باعث می‌شود تا بتوانیم در آن به نسبت جاوا، به‌صورت خلاصه‌تری کدنویسی کنیم. استنباط نوع به معنی این است که کامپایلر کاتلین به‌صورت اتوماتیک نوع هر عبارت را با توجه به مقداری که به آن اختصاص می‌یابد؛ تشخیص می‌دهد. این زبان برنامه نویسی به‌صورت عمده از ماشین مجازی جاوا یا همان JVM استفاده می‌کند؛ اما علاوه بر آن، به جاوا اسکریپت یا کد نیتیو هم کامپایل می‌شود. اسپانسرهای اصلی Kotlin ، JetBrains و Google هستند.
در ادامه می‌خواهیم ویژگی‌های منحصربه‌فرد این زبان برنامه‌نویسی را بیشتر بررسی کنیم.
امکانات و ویژگی‌های کاتلین
دلیل محبوبیت کاتلین، برخورداری آن از امکانات و ویژگی‌های منحصربه‌فرد است. در ادامه جزئیاتی از این ویژگی‌ها را باهم بررسی می‌کنیم.
- مختصر بودن: در کاتلین می‌توان به نسبت جاوا، مختصرتر کدنویسی کرد. به‌صورت تقریبی خطوط کدی که برای نوشتن یک برنامه‌ی خاص در کاتلین نیاز است؛ 40 درصد کمتر از کدهایی است که برای نوشتن همان برنامه در جاوا باید نوشته شود.
- قابلیت تعامل با جاوا: کاتلین کاملاً با جاوا قابلیت همکاری و تعامل دارد. اگر بخواهید در یک پروژه‌ی جاوا از کاتلین استفاده کنید؛ با هیچ مشکلی مواجه نخواهید شد.
- غنی بودن از ویژگی‌ها: کاتلین ویژگی‌های پیشرفته‌ی زیادی مانند سر بارگذاری عملگرها (Operator Overloading)، عبارات لامبدا (Lambda expressions)، الگوهای String و موارد بسیار دیگری دارد.
- ساده بودن: یادگیری زبان برنامه‌نویسی کاتلین آسان است. اگر شما پیش‌زمینه‌ی برنامه‌نویسی جاوا داشته باشید؛ یادگیری کاتلین برای شما خیلی راحت‌تر هم خواهد بود.
- داشتن خطای کمتر: همان‌طور که قبل‌تر گفتیم؛ کاتلین یک زبان برنامه‌نویسی از نوع داده‌ی استاتیک است که همین ویژگی باعث می‌شود خطاهای موجود در کد در زمان کامپایل گرفته شوند. دلیل این موضوع هم این است که زبان‌های برنامه‌نویسی استاتیک، در زمان کامپایل کد را چک می‌کنند.
مواردی که گفته شد بخشی از ویژگی‌های موردتوجه زبان برنامه‌نویسی کاتلین بودند. در ادامه‌ی این مطلب می‌خواهیم پلتفرم‌هایی را که می‌توانیم از طریق آن‌ها با زبان کاتلین برنامه‌نویسی کنیم را بررسی کنیم.
محیط‌های برنامه‌نویسی کاتلین (Kotlin IDEs)
همان‌طور که در تصویر بالا می‌بینید؛ برای توسعه‌ی یک اپلیکیشن با زبان کاتلین، می‌توان از هرکدام از محیط‌های برنامه‌نویسی Eclipse یا IntelliJ یا Android Studio استفاده کرد. اما دراین‌بین پلتفرم IntelliJ مختص توسعه با زبان کاتلین طراحی شده است.
در ادامه می‌خواهیم کمی جلوتر رفته و نحوه‌ی اجرای اولین برنامه‌ی خودمان در کاتلین را باهم یاد بگیریم.
چگونه اولین برنامه‌ی خودمان را اجرا کنیم
در ابتدا لازم است که آخرین نسخه از پلتفرم برنامه‌نویسی IntelliJ IDEA را نصب کنید. برای این کار می‌توانید از این لینک استفاده کنید.
زبان Kotlin در آخرین نسخه‌های IntelliJ موجود است. با استفاده از آن نیازی به نصب پلاگین جداگانه‌ای برای اجرای برنامه‌های Kotlin نخواهید داشت.
برای ایجاد یک پروژه‌ی جدید در IntelliJ و اجرای آن، می‌توانید مراحل زیر را انجام دهید.
مرحله‌ی 1: از صفحه‌ی ورود نرم‌افزار یا از مسیر File → New → Project با انتخاب “Create New Project” یک پروژه‌ی جدید ایجاد کنید. در قسمت سمت چپ منو Kotlin را انتخاب کرده و در قسمت سمت راست Kotlin/JVM را انتخاب کنید.
مرحله‌ی 2: نام پروژه و محل ذخیره‌سازی آن را مشخص کنید. همچنین از قسمت Project SDK ، ورژن جاوای موردنظرتان را انتخاب کنید. باید حتماً از ورژن 1.8 یا بالاتر استفاده کنید. وقتی همه‌ی این جزئیات را وارد کردید؛ روی Finish کلیک کنید تا پروژه ایجاد شود. پروژه‌ی ساخته‌شده به شکل زیر به شما نمایش داده خواهد شد:
مرحله‌ی 3: حالا باید یک فایل کاتلین جدید ایجاد کنید. روی پوشه‌ی src راست کلیک کرده و مسیر New → Kotlin File/Class را انتخاب کنید. در صفحه‌ی ظاهرشده باید نام فایل را وارد کنید. برای مثال ما نام Example.kt را وارد کردیم.
مرحله‌ی 4: حالا می‌خواهیم یک برنامه‌ی ساده را در این محیط بنویسیم. در تصویر زیر کد موردنظر را مشاهده می‌کنید.
عملکرد کدهای این برنامه
در ادامه، عملکرد کدهای این برنامه را برای شما توضیح می‌دهیم.
fun main (args: Array <String>)
{
println("Welcome to Kotlin Language")
}
خط اول: تابع (Function) عنصر سازنده‌ی هر برنامه‌ی کاتلین است. همه‌ی توابع در این زبان با کلمه‌ی کلیدی fun شروع می‌شوند. بعدازآن نام تابع نوشته می‌شود که در مثال بالا تابع اصلی یا main است. در ادامه، در داخل پرانتز، لیستی از تعدادی پارامتر که با کاما از هم جدا می‌شوند می‌آید. این لیست می‌تواند شامل صفر یا بیشتر از پارامترها باشد که نوع بازگشتی آن‌ها هم مشخص می‌شود. درنهایت هم بدنه‌ی تابع نوشته می‌شود. در مورد تابع اصلی main فقط یک پارامتر بازگشتی وجود دارد که یک آرایه از string ها است.
خط سوم: در این خط از کد مثال ما، از println() استفاده‌شده است. این تابع برای نمایش پیام در صفحه‌ی خروجی استفاده می‌شود. با اجرای این برنامه عبارت Welcome to Kotlin Language در خروجی نمایش داده خواهد شد. شما می‌توانید از println() به‌صورت مستقیم برای چاپ خروجی استاندارد هم استفاده کنید. این در حالی است که در جاوا باید از System.out.println() برای این کار استفاده کنیم.
در این مثال فقط قصد داشتیم که نوشتن یک برنامه‌ی ساده را در کاتلین به شما آموزش دهیم. امیدواریم که به‌خوبی متوجه آن شده باشید. همچنین در این مقاله سعی کردیم به‌صورت قابل‌فهمی زبان برنامه‌نویسی کاتلین را برای شما توضیح دهیم. امیدواریم که این مطلب برای شما مفید بوده باشد.
